Vouwfietsen
Altijd handig om te hebben want ze komen zeker af en toe van pas. Door de jaren heen ontwikkeld van onhandig en zwaar naar handzaam en licht, de vouwfiets kom je tegenwoordig overal tegen. Op stations, campings en bij jachthavens zijn ze niet meer weg te denken. Hierna wordt kort ingegaan op de geschiedenis van de vouwfiets waarna aandacht wordt geschonken aan positieve en negatieve kenmerken en aankooptips worden gegeven.
Geschiedenis
De geschiedenis van de vouwfiets begint al in de negentiende eeuw, kort nadat de normale fiets zijn intrede had gedaan. Vooral het leger is rond 1900 geïnteresseerd in de vouwfiets, waaronder ook het Nederlandse leger dat modellen van Burgers en wat later van Fongers in gebruik nam. Echter ook voor burgers waren er al snel vouwfietsen op de markt, zoals de schippersfietsen die rond 1900 in Breukelen door Van Leusden werden gefabriceerd. De eerste vouwfietsen zijn gewone fietsen die geknikt kunnen worden. Later werken gespecialiseerde bedrijven aan verbeteringen, zoals Moulton in 1962, Bickerton rond 1970 en Brompton in 1976. Door de jaren heen krijgen de vouwfietsen uniseks en lichtere frames, kleinere wielen, betere kledingbescherming, andere aandrijfsystemen en soms zelfs voor- en achtervering.
Soorten vouwfietsen
Alle vouwfietsen hebben gemeen dat ze vouw- of deelbaar zijn. Echter bij bepaalde vouwfietsen ligt de focus meer op goede rij-eigenschappen en bij andere vouwfietsen is de aandacht vooral uitgegaan naar het gewicht en het formaat in opgevouwde toestand. Daarnaast richten bepaalde fabrikanten zich op de top van de markt terwijl andere budgetmodellen op de markt zetten. Vouwfietsen zijn dus niet zomaar allemaal met elkaar te vergelijken. Bij de keuze voor een vouwfiets is ook het doel en het budget van belang.
Wielformaat
Vouwfietsen zijn er veel met 16 inch wielen en 20 inch wielen. Vouwfietsen met grotere wielen zijn geschikt voor langere fietstochten. Op wegen met oneffenheden is het trillen met 20 inch wielen wat minder. Het voordeel van kleine wielen is echter dat de fiets tot een kleiner pakket is op te vouwen. Verder verminderen duurdere merken het trillen behoorlijk door gebruik te maken van vering. Bredere banden kunnen wat zachter gelaten worden zodat het schokken minder is dan bij smalle, hard opgepompte banden.
Aandrijfsysteem
De kettingaandrijving is het meest bekend. Een voordeel is dat het een goedkoop systeem is, een nadeel is dat het enig onderhoud vereist en dat bij een slechte kettingkast het risico op vetvlekken aanwezig is. Twee andere systemen die inmiddels ook al weer enkele jaren op de markt zijn, zijn de aandrijfriem en de cardanas. Een vouwfiets met een aandrijfriem is meestal wat duurder dan een fiets met een ketting maar daar staat tegenover dat het systeem onderhoudsarm en licht is en dat er geen vet aanwezig is dat met kleding in aanraking kan komen. De cardanas is een mooi systeem waarbij de aandrijving via tandwielen en een as plaatsvindt. Vooral in het begin gaat er echter wat energie verloren door de extra wrijving in het systeem.
Vouwsysteem
Niet alle vouwfietsen vouwen even gemakkelijk op. Brompton maar ook andere enkele andere merken waaronder bijvoorbeeld Dahon staan bekend om de gemakkelijke manier van opvouwen. Een voordeel van Brompton is dat de fiets is voorzien van transportwieltjes zodat de fiets niet steeds gedragen hoeft te worden. De magneten die bij sommige vouwfietsen onderdeel zijn van het vouwsysteem zijn niet altijd krachtig genoeg zodat het beter is de vouwfiets met twee handen te dragen. De vouwfiets in opgevouwen toestand even parkeren is niet bij elke fiets even gemakkelijk. Waar de Brompton M en de Dahon Vitesse stabiel zijn is dit zeker niet het geval voor de Beixo en de Strida.
Elektrische vouwfiets
Vaak wordt de vouwfiets voor relatief kleine afstanden gebruikt, bijvoorbeeld voor vervoer tussen huis, station en werk. Elektrische ondersteuning zullen de meesten in dergelijke gevallen niet echt nodig vinden. Het extra gewicht en het volume van de accu maken het bovendien minder makkelijk de vouwfiets snel in en uit de trein te krijgen. Als de vouwfiets echter voor langere afstanden gebruikt gaat worden, zoals wanneer deze wordt meegenomen op de boot, in de caravan, camper of achterin de auto, is elektrische ondersteuning erg prettig. Zeker voor ouderen kan de elektrische vouwfiets de actieradius vergroten waardoor er meer van de omgeving kan worden genoten.
Overige kenmerken
De dure Birdy Speed is voorzien van voor- en achtervering waardoor het fietsen ook met kleine wielen comfortabel blijft. Ook is deze vouwfiets voorzien van schijfremmen die, zoals onder andere mountainbikers weten, een stuk beter remmen dan blokjesremmen / v-brakes. Brompton maakt het mogelijk je eigen fiets samen te stellen waarbij je bijvoorbeeld kunt kiezen voor een enigszins lichter maar veel duurder titanium frame of dunnere (maar hardere en dus minder comfortabele) wielen. Positief voor zowel prijs, gewicht en vouwgemak kan zijn de versnellingen, verlichting en bagagedrager weg te laten. Overigens zijn zonder bagagedrager de transportwieltjes wel verdwenen.
Koopadvies / kooptips
Het doel van de te kopen vouwfiets en het budget bepalen vooral welke merken en modellen mogelijk de beste keus zijn. Goedkoop betekent overigens niet per se duurkoop of een leven vol ergernissen. Volgens een test van goedkope vouwfietsen tot 300 euro, uitgevoerd door de Waterkampioen, bieden enkele van deze fietsen een gebruikerservaring die je eerder bij duurdere fietsen verwacht. Als winnaar van deze categorie bestempelen ze de Dax 20 (met versnellingen) en de Amiens 20 (zonder versnellingen). Verder zijn de testers erg enthousiast over de Popal Reload F207, de Dragon Marine RDY-061 en de Popal Subway F209. Tegenover de besparing bij de aankoop van een goedkope vouwfiets staat wel de grote waardevastheid van duurdere vouwfietsmerken wat een indicatie is voor de duurzaamheid van deze vouwfietsen. Bij een test van duurdere vouwfietsen, uitgevoerd door de Consumentenbond (test oktober 2016), komt de Brompton Model M (adviesprijs 1300) als beste uit de bus met het cijfer 8,2. Beste koop vinden zij de Dahon Vitesse (adviesprijs 550) met een 7,8 die meer dan de helft goedkoper is. Na het testen van elektrische vouwfietsen oordeelt de Waterkampioen dat de Crossfold FE16 (adviesprijs 1495) de beste is en de Nimoto Handy (adviesprijs 929) een voordelige keus is. Andere gebruikers noemen de Shinga als goed alternatief.
Update 2020
De hiervoor beschreven en geteste vouwfietsen zijn niet meer allemaal te koop. In een test van elektrische vouwfietsen van het AD komt de Lacros Scamper S200XL met het cijfer 7.5 als beste uit de bus.
Vergelijk vouwfietsen die door online fietsenwinkels worden aangeboden.